ŋiraŋ tʃhoki aba ama हाम्रो तिरको बा, आमा ŋilo phetani tʃiktʃiklə tʃhəmpu dzhəmpu hjona ni हामी डेढ वर्ष एकअर्कामा माया दया भएमा ja the khe bomo ŋala ŋa bidzalə nama tero tʃe अब तिम्रो छोरी मेरो छोरालाई बुहारीमा दिनुस्। ‍bhomo ʃemthenani ŋa laŋdzjo If we like the girls, we will beg (in marriage). केटी मन परेमा मैले मागौंला। ta horaŋ ʈuku ŋidi toktaŋdõ Having met, let's make the girl and boy meet. अब तिमी हामी मिलेर केटाकेटी जुटाइँदिउँ। ta horaŋ tʃiktʃikla ŋiŋʈoŋ tʃhũ We become the bride's parents. अब तपाईंहामी विच सम्धी सम्धिनी हुन्छौं। ta tʃhũgu tʃhũgũ ŋedela khoraŋ phama ŋi ʈwesala dzhũgna If the parents agree to make let them marry, अब हुन्छ हुन्छ भनेर हामी दुई बा आमाको सरसल्लाह भएमा khe bhomo ŋa bhidza namala terotʃe pleae give us your daughter to my son (to become) my daughter-in-law. तपाईंको छोरी मेरो छोराको बुहारीलाई दिनुहोस्। tʃhule ki halelə dzhũdzhũnenani If both sides agree, दुबै तिरलाई हुन्छ हुन्छ भनेमा nenɖoŋ ɖhoe sələ dzhũŋna the parents of both sides agree, सम्धी सम्धिनिको सल्लाह भएमा ɖhe sjamla ɖhoesala dzhoŋna and then they agree, त्यसपछि सल्लाह भएमा ɖhe sjamla after that त्यसपछि ara taŋ dhene rəksima ara lu dhene dhilə hjarka sum ghjap pour the local wine in the pot called Raksima and place three spots of ghee in it (the pot). रक्सी र अनि रक्सीमा रक्सी हाल्ले अनि त्यसमा तीनओटा (तीन ठाउँमा घिउ लगाउनु) घ्यू हाल्नु। Raksima (Wooden pot for keeping wine). dhene khata ta dhene khata rəksima khata tʃik ta And having wrapped (put on) the pot with a scarf, to place a scarf on the pot. अनि खाता लगाएर अनि खाता रक्सीमा एउटा खाता लगाउने (पुङ्को मुखमा एउटा खाता लगाउँछन्)। dhene raŋ man phullə khata tʃhik ta And to put a scarf on Manful. अनि मानफुलमा एउटा खाता राख्ने। Manphul= Token offered when one surrender to somebody. manphul ghatʃe sjana ale tʃu tʃeŋa ghatʃe hjusu tʃe ghatʃe ʃjana ʃjasũ Add as much as you want in Manphul, either ten or twenty. मानफुलमा पैसा जति राखे पनि दश पन्ध्र बीस जति जति राखे पनि राख्यो । khata tumdi ʃjana tʃhjaŋ ara ta rəksi kəre (They) kept the wine and liquor by wrappin it in the scarfs. खातामा पोको पारेर राखे जाँड रक्सी र रक्सी पुङ् (भाँडो), Kare= wooden pot used for religious occasions. dhene manphulko sja Then (people) keep it in Manphul. अनि मानफुललाई राख। bhomola dhene asjaŋla hortshe dha khe bhomo ŋala da dhene hala ŋala terotʃe दुलहीलाई अनि ससुरालाई हात जोडेर अब तपाईंको छोरी मलाई अब देखि मलाई दिनुहोस्। Horche= Requesting accepting the conditions of the addressee, hortshe ɲedi dhene hala manphul sjana dha asjaŋkuki हातजोडेर भनेर अनि अब देखि मानफुल राखे अब शसुरालीले dha khuŋki səlla tsədi dha dzhuŋu nedu ki mudzhuŋ nenə अब वहाँहरू सल्लाह गरेर हुन्छ भन्छन् कि हुँदैन भन्छन्, dha dʒhũ dhə səlla dzhomdilə ʃjaŋma tʃik अब हुन्छ भनेर एक दिन सबै सल्लाह गरेर, ŋe aʃjaŋku rele dʒomkẽ ŋe səlla dzheke हामी माइतीपट्टिको सबै भेला हुने, हामी(ले) सल्लाह गर्ने। ɦo neti dhene tʃhjaŋ ara mathuŋ ʃjaʃuŋ त्यसो भनेर रक्सी जाँड नखाएर राखेर ta lo ɦõʃõ त्यसपछि फर्केर आयो। dha ʃjamlə khũŋ ja ʃalʃuŋ teruŋ dha dhi nimu aʃjaŋku dzhomkoi अब पछि वहाँहरू खबर गर्नुहुन्छ। त्यसबाट (पछि) फलानो दिन भेला हुने भनेर खबर गर्छन्। dhene khi ʃowo ləb jũ त्यसपछि तपाईहरू आउनुस् है भन्छन्। dhene ɦodi kaŋla ʃo neke kaŋla dha ɖhiksuŋ त्यसपछि वहाँले आउ भनेर बोलाएको बेलामा अब मिल्यो । ɦjaŋ hola ɦjaŋ tʃhjaŋ ara məŋpu kher ɖho gho kere अब फेरि अब जाँड रक्सी धेरै लैजानु पर्छ, लगेर जानु पर्छ। tʃhjaŋ ara taŋ dhene ta manphul ta khata taŋ tʃhurpuŋ kher dilə ta aʃjaŋku takɖaŋ sumdilə जाँड रक्सी र मानफुल खादा थुप्रै बोकेर लगेर समातेर माईतपट्टिकोमा ɦodi dzhom dhegelə dhene tʃhjaŋ arako त्यो वहाँहरू भेला भएर बसेको बेलामा जाँडरक्सीहरू dhene aʃjaŋkue dzhomdela ta makpapəʈʈiki tʃhjaŋ arakko त्यसपछि माईतीपट्टिको भेलामा केटापट्टिको जाँड रक्सी ta dzhuŋsuŋ khe bhomo khila terke tʃjala dzhũsuŋ ne delə ʃũŋu अब भयो तपाईंहरूलाई छोरी दिने पक्का निधो भयो भनेर भन्नुहुन्छ। aʃjaŋkuki dhene makpapəʈʈiki dhene केटीपट्टिको अनि केटापट्टिलाई अनि dhene tʃhjaŋ ara dhene phelaŋ manphul sja त्यसपछि जाँड रक्सी त्यसपछि फेरी मानफुल राख। manphul ʃjadilə ɦoneka dheneka tʃhjaŋ ara ʃjaŋ arala dhakraŋ aʃjaŋkola मानफुल राखेर त्यसपछि आएर जाँड रक्सीसबैलाई केटीपट्टिकोलाई tʃhjaŋ ara ghaŋ ghaŋlu dhene məlam gheptelə जाँड रक्सी (गीलासमा) भरी भरी अनि आशिष हालेर aʃjaŋkuki dhene tʃhaŋ ara thuŋ thuŋ məne केटापट्टिको (माइतीपट्टिको) सबैले जाँड रक्सी पिए पछि dhene bhomo khelə dʒhjorsuŋ o अब छोरी तिमीले पायौ है। dzhuŋsuŋ ke bhomo khelə nəmə dzhuŋsuŋne dhilə भयो छोरी तिम्रो बुहारी भइन भनेर dhene pəta tʃhojoŋ tʃhaŋ ara thuŋ dhene अनि निधो गरेर जाँड रक्सी खाए अनि ʈhik simbaraŋ dhene lu len ghərlen tʃhe dilə makpa pəʈʈi tʃho lu laŋ ठिक सिध्दिइसकेपछि अनि गीत गाएर नाचगान गरेर केटा पट्टि गित गाएर kibu kjabu tʃeti lu lanʃuŋ हाँसी रमाईलो गरेर गीत गायौं। ɦone thukta tʃhjoʃuŋ त्यसपछि (अब पछि) टुङ्गो लाग्यो। ɦjaŋ ʈhik thukta tʃhoe sinna dhene ʃjamla ʃjak tui ghatʃe ʃjake ʃjamla फेरि ठिक टुङ्गो लागिसके पछि त्यस पछि पछि दिन तोकेर कति दिन राख्ने, dhawa katʃelə nama tʃu ke कति महिनामा बुहारी हाल्ने (भित्र्याउने) ? ta ɦjã səlla teruŋ aʃjaŋkuki ɦjaŋ makpa pəʈʈike dawa ɦotʃela अनि फेरि सल्लाह दिन्छ ससुरालीको पट्टिबाट फेरि दुलाहा पट्टिको महिना dʒhuŋga dhawa sum dhawa sum ʃila ɦola ʃjaktui ʃjatelə nama tʃjutõ हुन सके तीन चार महिनामा त्यति खेर दिन तोकेर बुहारी भित्र्याउने। ani səlla tʃeõ अनि सल्लाह गर्छन्। səlla tʃeti dhawa sum tʃi nalə dhene ɦjaŋ nama ʃula laŋ सल्लाह गरेर तीन चार महिना भित्र अनि फेरि बुहारी यता माग्ने। nama kher ɦoŋdi dhene nama tʃju bhətar tʃe बुयारी लिई आएर अनि बुहारी भित्र्यायो, भोज बतेर गर्यो। ɦo dhene bhəter tʃeti dhene ɦoterə हो त्यसपछि भतेर गरेर अनि त्यतिमात्र। asjaŋkuko asjaŋku pəʈʈi aʃjaŋkuki ɲeŋtʃen takraŋke ghjabdilə dhene चेलिवेटीपट्टिको चेलिबेटीपट्टि चेलिबेटीको सवै नातेदारहरू बोलाएर अनि dhene ɦalə ɖhotilə aʃjaŋku tsalə tʃhen tʃik aʃjaŋku tʃaləʃuŋ त्यसपछि उता (चेलीबेटीको घरमा) गएर, उता गएर, एक रात चेलीबेटीकोमा गएँ। ɦjaŋ manphul tʃik ʃja फेरि एउटा मानफुल राख्ने। manphul ʃjaũ मानफुल राख्छन्। ŋaʈo phep tero tʃelaŋ dhene makpa pəʈʈi tʃhemu tʃheŋkaŋlə ʃjarpu ghjapkẽ भोलि पालिदिनु पर्यो भनेर मावलीहरू त्यसपछि ज्याईँपट्टिको (मानिसहरू) राती रातभरी भोटे नाच नाच्ने। tʃheŋ kaŋ ʃerpu makpa pəʈʈija ʃerpu ghjap रात भरि नाच ज्जाईँपट्टिको नाच नाच्ने। dhene ŋaʈoko dhene aʃjaŋkuja phep ʃuju makpa pəʈʈi tʃala अनि भोलिपल्ट त्यसपछि छोरीपट्टिका स्वागत गरेरज्याईंपट्टिकोमा लैजान्छन्। phep ʃudilə dhene makpa pəʈʈi tʃala lep स्वागत गरेर अनि ज्याईंपट्टिको ठाउँमा पुग्छन्। dhene makpa pəʈʈi tsala le paraŋ अनि ज्वाईं पट्टिको ठाउँमा आइपुगे पछि dha aʃjaŋku dhakraŋla tʃhe muko toptse tsidʒhjar to teroŋ त्यसपछि चेलीबेटी पट्टिको सबैलाई रातमा खानेकुरा बनाएर खाना खुवाइन्छ। to terke to ter dhene खाना खानेलाई खाना खुवाएर अनि ɦjaŋ ŋaʈoko namtʃenko tʃhudze ghatʃelə thun du फेरी भोलि विहान कति वजे घडि (साइत) कति वजे निस्कन्छ, tʃhutʃe ghepalə thuntu ki tʃhutʃe tʃhupalə thuntu ki bhəter tʃhetʃeko घडि (साइत) आठ बजे निस्कन्छ कि दश बजे निस्कन्छ कि भतेर गर्नलाई। ɦone tʃherəŋ thuŋna त्यहाँबाट घडि (साइत) निस्क्यो भने dhene aʃjaŋko pəʈʈiki makpa taŋ त्यहाँबाट छोरी पट्टिको ज्वाईं र namakolə temʈeltʃe बुहारीलाई खाता लगाउने आदि (शुभ कार्य गर्ने)। aʃjaŋko pəʈʈiki temʈel tʃejoŋ केटी पट्टिकोले शुभ कार्य शुरु गरिन्छ। dhene aʃjaŋko temʈel ʈhikkə tʃhe sinna menda tʃik ghjab joŋ केटी पट्टिकोले शुभ कार्य सम्पन्न गरिसके पछि एउटा बन्दुक पडकाउँछ। djaŋ nedelə aʃjaŋko pəʈʈi ʃinʃuŋo ɲetilə ड्याङ्ग बन्दुक पडकाएर चेली पट्टिको साईत (कार्य) सम्पन्न भयो भनेर संकेत गर्छ। dhe menta ghjabjoŋ बन्दुक यसरी पडकाईन्छ। menta ghjap ʈhik ʃimbaraŋ dhene makpa pəʈʈiki dhene बन्दुक पड्काएर ठिक सिद्दिए पछि अनि ज्वाईं पट्टिले अनि ɦo kapla aʃjaŋ kapla makpa pəʈʈiki bəter dʒhejoŋ त्यो पछि चेलीबेटीपट्टिको पछि ज्वाइंपट्टिले भतेर गर्छन्। makpa pəʈʈiki bəter ʈhik ʃimbəraŋ dhene केटा पट्टिले भतेर ठिक्क सिध्याएर अनि dhene nama taŋ makpako ɦjaŋ त्यसपछि बुहारी र ज्वाईंलाई फेरी ŋama ghjabla kher बुहारी (लाई) पछाडि बोक्। makpako kaŋpa tʃudi dhene ज्वाईलाई खुट्टा हिँडाएर (पैदल हिँडाएर) अनि dhene kore ʃum ghjabjõ त्यसपछि तीन चक्कर लगाउँछन्। kore ʃum ʈhik ghjap ʃimbəraŋ dhene dhoralə kore ʃum ʈhik ghjap sim pəraŋ तीन पटक घुमि सके पछि फेरि धोरामा (नाच्ने ठाउँमा) तीन पटक घुमि सके पछि dhene dha khamba naŋla kher ɖhojo त्यसपचि घर भित्र लैजान्छन्। dhene khaŋba naŋla ʃja त्यसपछि घर भित्र राख्ने। khaŋpa naŋla ʃjadi dha dhene ɦalla dha घर भित्र राखेर त्यसपछि अब देखि अब dha khoko khaŋpa naŋke dha namare dha namarə dʒhõʃuŋ अनि घरको घर भित्रको अनि बुहारी भएर अनि बुहारी भइ। dha ɦone sin ʈhik sin bəraŋ dhene अनि त्यसपछि सिध्दियो ठिक सिद्धिएर अनि dhene makpa pəʈʈi taŋ aʃjaŋku ɦjom tʃomdilə dhene अनि ज्वाईंपट्टि र बुहारी पट्टिको मान्छे सँगै भेला भएर अनि ʃjarpu ghjapke dhora tʃhuke नाच्ने (नाच गर्ने), धोरा शुरू गर्ने (नाच्न शुरु) गर्ने kipu tʃedilə ʃjarpu ghjapdi ɦjaŋdi ʃjarpu ghjapjõ खुसी साथ नाचगान गरेर बेस्सी नाच्छन्। tʃhen kaŋ ʃjarpu ghjapjoŋ रात भरी नाचगान गर्छन्। ʈhik ʃjarpu ghjap ʃjarpu ghjap ʃimpəraŋ ठिक नाचेर नाची सकेर dhene aʃjaŋkuki makpa pəʈʈiki aʃjaŋkulə dhene hala kjalmi tʃe अनि चेलीवेटीपट्टिको ज्वाई पट्टिले चेलीपट्टिलाई त्यसपछि उता विदाई गर्ने। kjalmi tʃesala ɦjaŋ ʈaʈik tʃedilə ɦjaŋ ɦola विदाई गर्ने ठाउँमा फेरि बस्ने ठाउँको व्यवस्था गरेर ʈaʈik=place to sit before seeing off the girl ʈal ʈhikdilə aʃjaŋkuja ʈhikdi ʈalla ʃja लामबद्ध किसिमले बसालेर चेलीपट्टिकालाई लामबद्धरूपमा बसेलेर, लाममा बसाए। tʃhjaŋ ara kaŋ kaŋ lu takraŋlə kaŋkaŋ lu ɖhəllulaŋ जाँड रक्सी सवैजनालाई भरी भरी हाल्ने र गीत ताउने। ɖhəllulaŋ=a song sag by sitting ɦjaŋ ɖhəllu laŋdilə dhene फेरी गित गाएर अनि ʈhik simparaŋ dhene ɖhəllu laŋ simbəraŋ dhene aʃjaŋkula phep ghjalsʏ ठिक सिद्धिएर अनि बसेर गीत गाएर सिद्धाएर अनि चेलीपट्टिकालाई बिदाए गर्यो। dha aʃjaŋkuja phep ɖhupjõ dhene makpa pəʈʈi tʃhula lojõ अब चेलीबेटीपट्टिको गईसकेपछि अनि केटापट्टि यतै फर्केर आउँछन्।